Herzlich aus Halle

Beste familie en vrienden,

Het is ruim een jaar geleden dat ik een langere reis heb gemaakt en iets op mijn weblog heb gezet. De komende tijd hoop ik dat weer vaker te doen. Op dit moment ben ik namelijk in Halle an der Saale in Duitsland. Ik heb een onderzoeksbeurs gekregen om hier in een bibliotheek drie maanden onderzoek te doen. Het is een beurs die is door de bibliotheek in Halle en hij is gericht op onderzoek naar piëtisme en verlichtig, maar het geld is afkomstig uit een fonds van Thyssen-Krupp, de bekende Duitse staalmagnaat. Het fonds is bestemd voor wetenschappelijk onderzoek. Ja, daar kijken wij Nederlanders vreemd van op …

De afgelopen week was een heel intensieve week. Ik moest namelijk eerst nog een lezing houden op een conferentie over kerkgeschiedenis in Tartu in Estland. Dat was van afgelopen maandag tot en met woensdag. Voor mij was dat trouwens de eerste keer dat ik Estland bezocht. De conferentie ging over ‘religie en oppositie/verzet vanaf de Middeleeuwen tot heden’. Allerlei onderwerpen werden behandeld: zoals ‘oppositie en afwijking binnen kerken’, ‘vrouwen en verzet’, ‘verzet tegen secularisatie’ en ‘kerken en verzet tegen totalitaire regimes’. Ik heb er trouwens artikelen over geschreven voor het Reformatorisch Dagblad: http://www.refdag.nl/kerkplein/kerknieuws/kerkhistorische_conferentie_cihec_in_estland_nadenken_over_religie_en_verzet_1_651346 en http://www.refdag.nl/kerkplein/kerknieuws/prof_kaufmann_luthers_briljantste_gedachte_was_priesterschap_van_alle_gelovigen_1_652418

Zelf heb ik een lezing gehouden over een Duitse predikant uit de 17e eeuw, Theodor Undereyck, die allerlei dingen in de kerk wilde veranderen. Hij organiseerde – samen met zijn vrouw – catechisatiegroepjes voor jongeren en wilde alleen kinderen van ouders dopen die het christelijk geloof ook daadwerkelijk praktiseerden. In de verschillende steden waar hij predikant was, pakte dit heel verschillend uit. In zijn eerste gemeente, Mülheim an der Ruhr, verzette de graaf zich tegen hem. Die was bang dat zijn macht over de kerk zou afbrokkelen. In Undereycks derde gemeente, werd hij bestreden door zijn collega-predikanten, maar door het stadsbestuur juist beschermd en tot op zekere hoogte ondersteund. Sommige leden van het stadsbestuur zaten waarschijnlijk theologisch op één lijn met Undereyck. Een andere reden is waarschijnlijk dat het stadsbestuur blij was met die catechisatiegroepen: zo hield je de jongeren van de straat! Met Undereyck ga ik trouwens verder hier in Halle: ik bestudeer zijn boeken.

Een bijzondere ervaring, Estland. Het lijkt best wel op Oost-Bloklanden, zoals Tsjechië, waar ik twee keer op vakantie ben geweest. De centra van steden zien er gelikt uit, maar als je daarbuiten komt, zie je ook vervallen huizen en de wegen en trottoirs zijn niet allemaal vlak. Tijdens de conferentie zijn we een middag op excursie geweest naar een Russisch-Orthodox klooster en naar een traditionele Russisch-Orthodoxe kerk in een dorpje. Ik had hier in Halle al wel eens een Russisch-Orthodoxe kapel bezocht, maar toch trof het me weer wat een totaal andere wereld het is dan een protestantse kerk. Al die iconen (afbeeldingen van Jezus, waardoor je tot Hem bidt) en er wordt gelezen en gezongen in het zgn. Kerkslavisch. Dat klooster was trouwens helemaal zelfvoorzienend en overal zag je nonnen druk bezig in de tuin, op het land, enz. Bovendien maken ze zelf met de hand allerlei kunstvoorwerpen, zoals schilderijen, potten, schalen, en je kunt het zo gek niet bedenken. Allemaal heel kunstig.

De lezingen op de conferentie gingen over allerlei thema’s. Over sommige heb je dan net te weinig achtergrondkennis. Maar er zaten veel interessante lezingen bij. Bovendien ontmoet je allerlei mensen en heb ik kennisgemaakt met een collega met wie ik alleen via e-mail contact had gehad. Hij vroeg me zelfs of ik ideeën had voor toekomstige samenwerking!

Het was me wel een heel gereis, trouwens. Vorige week vrijdag ben ik gegaan. Eerst 4 uur met de auto naar Hannover, vanaf daar 2 uur vliegen naar Tallinn, de hoofdstad van Estland, en vanaf daar 2,5 uur met de bus naar Tartu door een nogal saai landschap. Alles bij elkaar een hele dag. En afgelopen donderdag in omgekeerde richting, maar dan vanaf Hannover naar Halle. Normaal is dat 2 uur, maar nu was de snelweg net voorbij Halle afgesloten, met als gevolg dat ik er wel 4 uur over heb gedaan … Blij dat ik uiteindelijk er was, op een voor mij vertrouwde plek. Alleen schoot het mij in de auto opeens te binnen dat ik een slaapzak/beddegoed mee had moeten nemen en dat ik dat was vergeten. Wat moet je dan? De winkels waren al dicht en ik heb de verwarming omhooggedraaid, een dikke pyjama aangedaan en mij met een jas en een handdoek beholpen … Nou ja, ik was moe, dus heb nog redelijk geslapen. Gisteravond een dekbed en kussen gekocht.

Gisteren had ik mijn eerste dag in de bibliotheek. Er waren ook een aantal collega’s die ik al kende en het was leuk om hen weer te ontmoeten. Vandaag ben ik naar de markt geweest – een hele mooie en spotgoedkope orchidee gekocht – en naar de winkel. Vanmiddag gewandeld door een park dat tussen de Saale en een afsplitsing daarvan ligt. En aan het eind van de middag gegeten bij een restaurant boven een winkelcentrum. Met een prachtig uitzicht over de stad.

Ik laat het hierbij. De volgende keer meer over Halle, het studentenverblijf waar ik in woon en over mijn onderzoek hier.

Hieronder mijn contactegegevens. Ik ben op alle mogelijke manieren bereikbaar. Bovendien: wie op bezoek wil komen: van harte welkom! Je moet er dan wel meerdere dagen van maken, want het is zo’n 6 uur reizen vanuit NL met de auto/trein. Maar Halle en omgeving zijn de moeite waard, alleen al om de Luthersteden Eisleben en Wittenberg die hier in de buurt zijn.

Adres:
Jan van de Kamp
Evangelisches Konvikt
Franckeplatz 1
Haus 9, WG 16, Zi. 201
D-06110 Halle (Saale)
Duitsland

Tel.: 0049 345 291 757 16

Mobiel: 06-44400050

Skype: j.van_de_kamp


Herzlich aus Halle

Jan